Struikelstenen
Appingedam

schildering op het plafond van de synagoge in Appingedam

...Opdat zij niet vergeten worden...

Toen medio 1942 de deportaties begonnen, telde Appingedam 82 Joodse inwoners. Slechts zes van hen overleefden de oorlog, door onderduik. De andere 76 inwoners zijn allen in de vernietigingskampen in Auschwitz en Sobibor om het leven gebracht. De jongste – Izaäk David Kroon – was nog geen anderhalf jaar, de oudste – Sina Sleutelberg-Bamberger – 82 jaar.

Om de herinnering aan de vermoorde 76 Joodse Damsters levend te houden zijn, op initiatief van de Stichting Struikelstenen Appingedam, struikelstenen geplaatst voor de woningen waar zij tot hun deportatie woonden.

De eerste struikelstenen zijn op 9 oktober 2018 gelegd voor de families Akker, Bamberger, Levin, Nieweg en Sleutelberg. Omdat dit de eerste stenen in Appingedam waren, heeft de bedenker van de struikelstenen, de kunstenaar Gunter Demnig, deze stenen zelf geplaatst.

Daarna zijn op 30 september 2020 stenen gelegd voor de families Creveld, Hart, Kroon (5 gezinnen) en Levitus, vervolgens op 17 juni 2021 voor de familie Van der Klei (5 gezinnen) en op 23 september 2021 de laatste stenen voor de families Cohen, Emmering, Klein, Muller, Neerduin en De Vries.

Hier vind u een interactieve plattegrond met alle namen en adressen.

Bijzonder was dat bij alle struikelsteenleggingen nabestaanden aanwezig waren, die tijdens de herdenkingsbijeenkomsten stil stonden bij de levens van hun vermoorde familieleden.

De struikelstenen in de pers

oktober 2018:
Struikelstenen gelegd in Appingedam

september 2020:
22 struikelstenen onthuld in Appingedam

juni 2021:
Struikelstenen gelegd voor de Joodse familie Van der Klei

september 2021:
Laatste struikelstenen voor Joodse Damsters geplaatst

Publicaties

Herdenkingsboekje eerste steenlegging

Portret van Maurits Herman Nieweg

Herdenkingstoespraak familie Kroon

 

Met het plaatsen van de laatste struikelstenen in september 2021 is ons hoofddoel – struikelstenen voor alle 76 vermoorde Joodse Damsters – bereikt. In 2022 zullen wij doorgaan met educatieve activiteiten.